We leven in een wereld waarin verontrustende dingen gebeuren. Bijna dagelijks horen we over crisissen en oorlogen. Sommige mensen worden activistisch, anderen steken hun kop in het zand. Of ze zien wel waar het schip strandt. Wat kun je eraan doen? De crisissen zijn zo groot dat je moedeloos raakt en ervoor wegvlucht. Volgens mij is het heel belangrijk welke houding wij aannemen. Een houding waarbij we onze ogen niet luiten, maar een levenshouding van vertrouwen op God voorleven. Dat is profetisch.
In een wereld waarin allerlei verontrustende dingen gebeuren, wordt het je zomaar te veel. We hebben behoefte aan controle n overzicht. We begrijpen vaak niet wat er allemaal gebeurt en waar het naartoe gaat met deze wereld. We kunnen de impact van de verschillende crisissen en oorlogen op ons leven moeilijk inschatten. We overzien niet wat dit persoonlijk voor ons betekent en accepteren consequenties ook niet zomaar. We willen dat er iets aan gedaan wordt. Onze problemen moeten worden opgelost.
Activisme of kop in het zand
Als ik om mij heen kijk, dan zie ik een aantal reacties. Sommigen komen in actie. Ze zetten zich in voor het klimaat en maken bewuste en duidelijke keuzes. Anderen komen juist op voor de boeren of bouwvakkers die zich verzetten tegen allerlei stikstofplannen van de overheid. Ze voeren actie en protesteren. Het leidt snel tot moedeloosheid. Je komt in beweging, je wilt iets doen, maar het is nooit genoeg.
Daartegenover staat een grote groep die zich niet zo druk maakt. Ze halen hun schouders op en proberen van het leven te genieten. Vooral zoveel mogelijk leuke dingen doen en niet te veel nadenken over de wereld waarin je leeft. Carpe diem. Pluk de dag! Hier is ook een christelijke variant van: elkaar voorhouden dat God liefde is. Vier feest, want God heeft ons gered. Jezus is overwinnaar en alles komt goed! Het is natuurlijk helemaal waar, maar zo trekken christenen zich gemakkelijk terug in hun eigen wereldje. Want wij kunnen de wereld toch niet redden.
Open ogen
Deze reacties zijn logisch. Ik herken ze ook bij mezelf. Soms voel ik me een moedeloze activist. Andere keren steek ik liever mijn kop in het zand. En ondertussen voel dat ik als christen zo niet moet leven. Ik hoef mijn ogen niet te sluiten, maar mag met open ogen kijken naar de wereld waarin ik leef. Dan zie ik veel wat niet klopt.
Ik zie mensen voor wie het leven ingewikkeld en zwaar is. Ik moet erkennen dat er veel aan de hand is in de wereld en tegelijk ook beseffen dat ik niet alles op kan lossen. Maar dat betekent niet dat ik niet van betekenis kan zijn! Juist waar ik erken dat er veel niet klopt en dat ik het allemaal niet kan oplossen, ontstaat er ruimte voor God!
Zeven profetische houdingen
Om al die verontrustende dingen onder ogen te kunnen zien, hebben we een anker nodig. Iets wat houvast, veiligheid en hoop geeft. Dat vinden we bij God. We mogen erop vertrouwen dat Hij actief is in deze wereld. Dat God de wereld vooruithelpt. Tegelijkertijd mogen we verontrustende dingen neerleggen bij God. Als we dit doen, dan zullen we merken dat hoe onrustiger en ingewikkelder de wereld om ons heen wordt, hoe eenvoudiger ons leven wordt. Je doet vandaag wat je vandaag kunt doen, en morgen doe je weer iets anders. Zo leef je in vertrouwen op God. Je vertrouwt erop dat het grote verhaal van waar het naartoe gaat met deze wereld, veilig is bij Hem. En als dat grote verhaal veilig is bij God, dan mogen wij ons eigen kleine verhaal schrijven. Een verhaal dat zichtbaar wordt in zeven profetische houdingen:
1. Blijf kalm
Als de wereld onrustig aanvoelt, mensen zenuwachtig en bang zijn. Als we zondebokken nodig hebben die we de schuld kunnen geven. Jij bent profetisch als je kalm blijft. Door kalm te blijven laat je zien dat je op God vertrouwt. De wereld en de kerk zijn veilig in zijn handen. Laat je daarom inspireren door personen in je omgeving die kalm blijven, ondanks de onrust in de wereld of in de kerk. Kijk naar Jezus die kalm bleef en zich niet verzette toen Hij werd mishandeld.
2. Blijf bewogen
Als anderen het moeilijk hebben, grotere problemen hebben dan jij, wordt het profetisch wanneer je ervoor kiest om bewogen te zijn met anderen, ook al heb je alle reden om voor jezelf op te komen. Of wanneer je bewogen blijft met een ander, ook al is er geen verbetering in de situatie. Wanneer je de pijn van een ander blijft zien, ook al ben je zelf niet in staat om deze op te lossen. In je bewogenheid toon je iets van Jezus zelf aan mensen die geen idee hebben waar ze heen moeten met hun situatie.
3. Blijf hoopvol
Als iedereen wegzakt in pessimisme en negativiteit over deze wereld en ontwikkelingen in de kerk, dan blijf jij hoopvol. Als morgen de wereld vergaat, plant je vandaag nog een appelboom. Je vertrouwt erop dat God zijn wereld niet opgeeft. Je gelooft vast dat God deze wereld aan het vernieuwen is. En je ziet schoonheid in de wereld, ook al is ze besmet door de zonde. Omdat je de waarde van het leven ziet, blijf je je inzetten voor de samenleving en investeer je in de kerk.
4. Blijf gastvrij
In een onrustige en onveilige wereld trekken mensen zich terug. Wie kun je wel vertrouwen en wie niet? Buitenstaanders, vreemdelingen, zomaar vinden we ze eng. Er moeten er niet te veel komen, zeggen we. Eigen volk eerst! Juist dan is het profetisch wanneer je je blik niet vernauwt, maar gericht blijft op anderen. Je bent gastvrij en je blijft groot denken. De Bijbel laat zien dat het draait om de hele wereld. Abraham krijgt de belofte mee dat alle volken door hem gezegend worden. Ook de discipelen krijgen van Jezus de opdracht om aan alle volken te denken. En Jezus zelf was als baby een dakloze vluchteling. Daarom staan jouw armen open. Net als de Vader die wacht op verloren zonen en dochters. Door gastvrij te zijn, laat je zien dat Jezus de wereld opnieuw bewoonbaar maakt.
5. Blijf volhouden
Ook al zijn er tientallen redenen om te stoppen, ook al zie je geen resultaat en neemt de betrokkenheid van anderen steeds verder af. Broers en zussen verlaten de kerk. Jij blijft komen. Jij blijft volhouden. Je blijft trouw doen wat
je doet, omdat mensen geschapen zijn naar Gods beeld. Het is profetisch om te blijven investeren in mensen, ook al lijkt het niks op te leveren. Juist dan wordt zichtbaar dat je een bron van rust en betrouwbaarheid bent voor je omgeving. Zo laat je zien dat God in je hart woont.
6. Blijf verenigen
Als veel mensen alleen aan zichzelf denken. Als je ziet dat we op veel terreinen verdeeld zijn. Wanneer de verdeeldheid (polarisatie) toeneemt, zowel in de maatschappij als in de kerk. Het is profetisch als jij bruggen bouwt. Wanneer jij niet gericht ben op jezelf, maar op de ander. Als je bereid bent om de ander iets te gunnen. Jij zoekt naar mogelijkheden om mensen bij elkaar te brengen en te houden, omdat je gelooft dat Jezus naar deze aarde kwam om relaties te herstellen.
Blijf vreugdevol
Begin met het vieren van het leven! Een van de eerste dingen die we Jezus zien doen als Hij volwassen is, is feestvieren. Hij redt een bruiloftsfeest. Pas daarna gaat Hij aan de slag met alle ellende. Hij viert als eerste het goede op aarde. Hij viert de liefde samen met anderen. Het is profetisch als wij ons niet gek laten maken door alles wat er gebeurt in de wereld, maar beginnen met het vieren van het goede. Door het leven te vieren komt alles in het juiste perspectief te staan. En na het vieren mogen we aan de slag in de wereld.
Wanneer we de controle over ons leven in Gods handen leggen en Hem echt vertrouwen, worden deze zeven profetische hou dingen steeds meer zichtbaar in ons leven. En door zo te leven maken we het voor anderen aantrekkelijk en aannemelijker om in God te geloven. Anderen kijken immers naar ons of wij betrouwbaar zijn en of wij ons geloof ook daadwerkelijk uitleven. Dat betekent niet dat alles perfect moet zijn, maar ze moeten wel aan ons kunnen merken en voelen dat we geloven. Laten we daarom het grote verhaal van de wereld bij God leggen, bidden om zijn Geest in ons, zodat we deze zeven profeti sche houdingen mogen voorleven.
Anko Oussoren is jeugdwerker in de bron in Hardinxveld-Giessendam (NGK) en adviseur bij Kerkpunt. Dit artikel is een verwerking van een lezing van Evert-Jan Ouweneel op de jeugdleidersconferentie van Kerkpunt in 2023.
Hoopvol jeugdwerk 